Scroll Top

Αρθρο γροθιά στο στομάχι από τον Ηλία Καραβόλια. ”Η παράλληλη οικονομική πραγματικότητα”

10603926_10204650872409244_5096404177471403588_o
Δεν μεταλλάσσεται μόνο ο ιός. Μεταλλάξη συμβαίνει και στον ανθρώπινο ψυχισμό αλλά φυσικά και στην οικονομική πραγματικότητα. Με το e-banking μπορεί να βλέπουμε κάποια λίγα λεφτά να μπαίνουν στους λογαριασμούς, απο το Κράτος, όμως οι αλληλοσυγκρουόμενες πληροφορίες για την καταλληλότητα/αποτελεσματικότητα των εμβολίων, για τους χρόνους που απαιτούνται, για ένα πιθανό τρίτο κύμα μετά τις γιορτές, για όλα αυτά έχουν προκαλέσει σύγχυση/ανασφάλεια/φόβο.
Και την ίδια ώρα, άσχετα όπως αναφέραμε αν συντηρείται με ενισχύσεις κρατικές/ευρωπαικές ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων και των εργοδοτών, το αύριο μοιάζει σαν να είναι αυτό που πρέπει να ξοφλήσει την επιδοτούμενη παύση του παρόντος. Και αναρωτιέμαι, μελετώντας αυτές τις μέρες και την τεχνογνωσία του πως βαθμολογούνται διεθνώς τα κράτη απο τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, πως μπορεί να μετρηθεί η ζημιά στην ανθρώπινη ψυχολογία-στο καύσιμο δηλαδή της οικονομίας. Είναι να απορεί πράγματι ένας κοινός νους, πώς τα μαθηματικά μοντέλα και οι οικονομετρικές εκτιμήσεις των τραπεζών και των οίκων αξιολόγησης προεξοφλούν τόσο γρήγορα τις ποσοστιαίες μεταβολές σε μακροοικονομικά μεγέθη( όταν ξεσπά μια κρίση όπως αυτή με τον κορωνοϊό) αγνοώντας την βασική συνιστώσα : την δύσκολη αλλαγή ψυχολογίας όταν ο ορίζοντας είναι ασαφής.
Πόσο εύκολα δηλαδή αυτοί οι οικονομέτρες του καπιταλισμού προβάλλουν στο μέλλον το παρόν της αβεβαιότητας, πόσο μετατρέπουν την τάση σε δυνητικό μέγεθος. Μοιάζει σαν μια παράλληλη πραγματικότητα
( χωρίς φυσικά να αμφισβητώ την επιστήμη που υπηρετώ), να θέλει να ξεπροβάλλει στο σκηνικό. Με ακρίβεια δεκαδικού αριθμού, συνθέτουν ένα αλχημιστικό μακροοικονομικό σκηνικό που στον νου του κοινού θνητού μοιάζει με ιερογλυφική γλώσσα ( σημ: απλά, με την ανακοίνωση του αποτελέσματος- ύφεση ή ανάπτυξη- της στάθμισης πολλών σύνθετων δεικτών είναι που μετατρέπεται η άγνοια σε σχετική ”κατανόηση” του τι σημαίνει πχ. 2% ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ. Αλλά τι πραγματικά σημαίνει αυτό για την τσέπη του καθενός, δεν μπορεί να αποτυπωθεί ως πληροφορία/εκτίμηση/προσδοκία).
Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά: διότι ο φόβος της πανδημίας έβαλε τον καπιταλισμό στην εντατική. Εκτός απο τις ΜΕΘ όπου δίνουν αγώνα συνάνθρωποι μας σε όλο τον κόσμο, έχει διασωληνωθεί το μέλλον μας. Όσο περνάει ο καιρός αναστέλλεται το “ιερό δισκοπότηρο” της παγκόσμιας οικονομικής μηχανικής : ροές ανθρώπων/ κεφαλαίων – παραγωγή- κατανάλωση. Και όλοι αναρωτιόμαστε αν και πότε αυτό θα λειτουργήσει ξανά ομαλά, αν βρεί έναν ρυθμό κανονικότητας ώστε να επανεκκινήσει το χρήμα, τις δουλειές, τους τζίρους. Δεν χρειάζεται απαισιοδοξία, μου λένε αρκετοί.
Συμφωνώ. Άλλωστε δεν προεξοφλούμε κακά μαντάτα, ούτε ένα ζοφερό σκηνικό. Απλούστατα επισημαίνουμε ότι εδώ έχει διχοτομηθεί η οικονομία, διεθνώς, σε εικονική και κανονική. Έχουμε μια παράλληλη παγκόσμια αγορά που εν μέσω lockdown αναπτύσσεται εντός του internet( οπότε πάρτε και επιδότηση για e-shops) και μια άλλη εκτός της οθόνης-στην πραγματική ζωή-που παραλύει. Και προσπαθούν οι συστημικοί φορείς ωραιοποίησης της αβέβαιης κατάστασης να μας τονώσουν την αισιοδοξία : Digital Transformation, Great Reset και αρκετά άλλα εύηχα που ενσωματώνουν την όμορφη αίσθηση που αποπνέει η τεχνολογία, με το δυνητικό άπειρο της διαδικτυακής επικράτειας. Ο νους όμως λειτουργεί, εκτός απο την φαντασία, και με πεπερασμένα όρια στην έκταση των προβολών. Και κινητήριος μοχλός του καπιταλισμού, πριν και μετά την πανδημία, είναι ο αυτός ο ανθρώπινος νους και οι εντολές που δίνει στο ανθρώπινο χέρι. Ας γίνουμε πιο σαφείς, χωρίς να διεκδικούμε το αλάθητο : μάλλον το σύστημα είχε ”μπουκώσει”. Τα κρατικά ομόλογα( το χρέος δηλαδή που φορτώνεται κάθε λαός) δεν προσέφεραν αποδόσεις. Είχε κολλήσει η ανάπτυξη, αφού τα ιδιωτικά, εταιρικά και κρατικά χρέη χτύπησαν κόκκινο.
Οι αποδόσεις που ψάχνει το αεικίνητο κεφάλαιο σχεδόν είχαν πιάσει ταβάνι. Τα πάντα έπρεπε να ξεφουσκώσουν και να κοπεί νέο χρήμα. Μοιάζει σαν να μας έπιασε η τέλεια καταιγίδα σε περίοδο μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων και σε ταυτόχρονη παγίδα ρευστότητα. Έπρεπε λοιπόν να περιοριστεί η ζήτηση και να εξαντληθεί η υπερπροσφορά.Και ξαφνικά αυτό το καταραμένο χρήμα βρέθηκε : κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις μοιράζουν λεφτά “με το ελικόπτερο”.
Mια πρωτοφανής πανδημία για την σύγχρονη ανθρωπότητα, έγινε ιστορική στιγμή για να αναδιαρθρωθεί το σύστημα διότι είχε χτυπήσει τα όριά του. Έπρεπε να γίνει επανεκκίνηση, καθώς το κεφάλαιο υποτάχθηκε εμφανώς στον ισχυρό νόμο της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους ( αυτόν που πεισματικά αρνούνται να μας διδάξουν στα νιάτα μας) και στην ταχύτατη μετάβαση στην εικονική οικονομία του ψηφιακού παραγωγικού/καταναλωτικού μοντέλου. Και η κρίση υπερσυσσώρευσης (που επίσης δεν διδάσκεται), και που ήδη είχε ξεκινήσει, έπρεπε να προκαλέσει αναδιάρθρωση στα πάντα : χρέη, εργασία, κεφάλαιο. Μην βιάζεστε να τα πείτε μαρξιστικά αυτά.
Είναι η πραγματικότητα, κατάματη, μπροστά μας. Ο αληθινός φόβος του θανάτου, απο έναν αληθινό ιό που μεταδόθηκε ως το πρώτο υπερπαγκοσμιοποιημένο αόρατο μικροφορτίο της ανθρωπότητας, πυροδοτεί τους εκτυπωτές χρήματος επειδή η ”εντολή” είναι ξεκάθαρη : σταματήστε για λίγο κάθε οικονομική δραστηριότητα για να σωθούν ανθρωπινες ζωές. Και ταυτόχρονα κάτι σαν μια παύση για να γίνει restart. Και το κράτος, που σχεδόν όλοι καταριούνται, θα σώσει για άλλη μια φορά την παρτίδα βάζοντας και θεμέλια για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ( όπως πιθανολογείται, απλά μένει να δούμε πόσοι θα το παίρνουν αυτό, αν και μάλλον θα είναι πολλοί δυστυχώς). Ας μην φιλοσοφούμε λοιπόν αρνητικά. Χρειαζόμαστε ενέσεις αισιοδοξίας.
Και η εγγύηση ενός αξιοπρεπούς μισθού για όλους είναι θετικό γεγονός. Αλλά ο απλός άνθρωπος αναρωτιέται γιατί ξαφνικά έγινε κάτι σαν ”καθολικός εργοδότης” το Δημόσιο. Γιατί ξαφνικά ο μισθός αντικαταστάθηκε απο την αποζημίωση ειδικού σκοπού και το επίδομα, γιατί οι τζίροι ”έγιναν” επιστρεπτέες προκαταβολές και έκτακτες ενισχύσεις. Μην ψάχνετε πουθενά αλλού την απάντηση. Το χρήμα κρύβεται στην ιστορία του καπιταλισμού όταν μαζεύεται. Κρύβεται και δεν επενδύεται. Πχ. οι κολοσσοί του διαδικτύου έχουν ρευστότητα περίπου ίση με το νέο χρήμα που κόβεται σε ΗΠΑ/ΕΕ. Και φυσικά θα αρχίσουν να εξαγοράζουν τους μικρούς που παραπαίουν, ενώ ήδη έχουν μπεί στους υποσχόμενους κλάδους ( υγεία, ενέργεια). Έγραψε ο Γ.Κιμπουρόπουλος στην στήλη του πρό λίγων εβδομάδων : «Αυτό το μικροσκοπικό πραγματάκι που λέγεται κορωνοϊός έσκασε τη φούσκα της κανονικότητας, την ψευδαίσθηση ελεγχόμενης σταθερότητας που υποτίθεται ότι μετά το “μάθημα” του 2008 είχε συνδιαμορφώσει το κουαρτέτο : αγορές-επιχειρήσεις-κυβερνήσεις-κεντρικές τράπεζες». Και προσθέτω εγώ : μην ψάχνετε απαντήσεις, συνομωσίες, αόρατα κέντρα και λοιπές θεωρίες. ”It’s the economy, stupid…” που λένε και στην Αμερική. Απλά, αναρωτιέμαι αν θέλουμε να μάθουμε την σωστή του ”μετάφραση” (οχι απο την Google φυσικά ) : ”Είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε….”
0Shares

Comments (1)

hossudslp zysaj nkesswr rnxu dcqhhthpclldytu

Leave a comment